De stikstof crisis, een politiek gevoelige kwestie, dat voor veel ophef heeft gezorgd in Nederland. Door de corona pandemie is de ernst van de stikstof crisis ondergesneeuwd geraakt. Onterecht, want zelfs tijdens de lockdowns bleef de uitstoot erg hoog. Lees het artikel over de impact van corona op het milieu voor meer informatie. Maar wat is stikstof precies? Onze lucht bestaat voor 78% uit stikstof en de stof is over het algemeen niet schadelijk. Waar het om draait in deze crisis is niet daadwerkelijk de elementaire stof stikstof, maar het gaat om de stoffen stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3).
Wanneer de stikstof crisis wordt opgebracht, denken de meeste mensen aan de boerenprotesten, de belemmeringen in de bouw en de politieke toestanden eromheen. Maar de échte crisis vindt plaats in de Nederlandse natuur. De vervuiling veroorzaakt namelijk twee soorten natuurschade: vermesting en verzuring. De vermesting zorgt ervoor dat een klein aantal snelgroeiende planten enorm hard opkomt en daardoor andere soorten wegdrukt. De verzuring leidt tot een tekort aan mineralen, waardoor eiken en vogels uitsterven en verdwijnen. De stikstofvervuiling tast de hele voedselketen aan en zorgt voor ingrijpende situaties in de natuur. Een voorbeeld hiervan is dat jonge mezen nu zo verzwakt geboren worden, dat ze in het nest hun pootjes breken… Dit komt doordat het voedsel wat deze mezen eten niet genoeg calcium bevat, als gevolg van de verzuring.
De impact van de stikstofvervuiling op de aarde is niet te overzien, vooral voor mens en milieu. Daarom is het super belangrijk om het gesprek over de stikstofuitstoot te hervatten. Hopelijk komt het niet te laat voor de natuur, bijvoorbeeld op de Veluwe. Daar gaat het op dit moment dramatisch slecht met de natuur, mede door de stikstof crisis. Een gevolg is dat hierdoor verschillende landschapstypen worden getroffen. De ‘Heischrale Graslanden’ bijvoorbeeld, die vroeger vol met de stervormige bloemen Valkruid stonden. Volgens onderzoeksleider Jakob Leidekker vonden ze nog maar op één plek van een paar vierkante meter Valkruid. Doordat de planten zo zijn beschadigd, komen ze niet meer tot bloei.
De sectoren die verantwoordelijk zijn voor de overmatige uitstoot van stikstofoxiden en amoniaken zijn voornamelijk de landbouw, de bouw, industrie en het verkeer. Hierbij staat de landbouw bovenaan, dit komt doordat ammoniak grotendeels afkomstig is uit dieren- en kunstmest. De oplossing om de stikstofvervuiling te verminderen ligt niet voor de hand. Beleidsvorming om de overmatige uitstoot in te perken is buitengewoon ingewikkeld vanwege de technische, ecologische, juridische en sociale aspecten die meespelen in deze crisis. Wel is het nodig dat er iets aan het stikstofprobleem wordt gedaan. Niet alleen voor de vogels en planten op de Veluwe, maar voor iedereen op onze aarde.